Market Monitor - Focus op de voedingssector - Polen

• Russisch voedselembargo goed opgevangen
• Facturen worden na gemiddeld 45 dagen betaald
• Nieuwe bank- en supermarktbelasting kan de sector schaden

De Poolse voedingsindustrie heeft het tot nu toe dit jaar goed gedaan, net als in 2014. De voedselproducenten hebben geprofiteerd van de robuuste binnenlandse vraag (goed voor ongeveer 70% van de omzet) en van de groeiende export. Bedrijven hebben bewezen dat ze de veranderingen in de marktomgeving het hoofd kunnen bieden. Bijvoorbeeld in het fruitsegment werden Poolse appelboeren en -producenten aanvankelijk getroffen door het Russische voedselembargo. De appelproducenten zijn er echter in geslaagd nieuwe markten te vinden om de export naar Rusland te vervangen en hebben van Polen zelfs 's werelds grootste producent van appelsap gemaakt.

De verwachting is dat de Poolse uitvoer van voedingsmiddelen in 2015 een historisch record van ongeveer 25 miljard euro (21,3 miljard euro in 2014) zal bereiken. De belangrijkste Poolse exportbestemming blijft de EU, met name Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, maar het aandeel van de export naar Azië en Afrika neemt toe.

De Poolse vleessector blijft groeien. Veel investeringen in deze subsector worden echter extern gefinancierd, waardoor bedrijven gebukt gaan onder zware schulden. De productie van varkensvlees, die goed is voor het leeuwendeel van de Poolse vleesproductie, neemt af als gevolg van de lagere prijzen van varkensvlees en de dalende winstgevendheid, die deels is veroorzaakt door het Russische embargo. De pluimveeproductie is de afgelopen tien jaar verdubbeld tot 2,2 miljoen ton in 2014 en zal dit jaar naar verwachting verder groeien. Ondertussen is Polen dankzij de toegenomen binnenlandse vraag en de stijging van de export uitgegroeid tot een van de grootste pluimveeproducenten in de EU.

Sinds de afschaffing van de Europese melkquota in april 2015 wordt de zuivelsector geconfronteerd met meer uitdagingen op korte termijn. Op lange termijn zouden Poolse boeren en zuivelproducenten kunnen profiteren van de opheffing van de productielimieten, waardoor ze hun volledige productiecapaciteit kunnen benutten.

Gezien de huidige versnippering is een verdere concentratie en consolidatie in de Poolse foodsector zeer waarschijnlijk. Met de steun van investeringsfondsen is een dergelijk proces al aan de gang in het segment van de voedselverwerkende bedrijven, maar in het segment van de voedselproducenten zit het proces van consolidatie nog in de beginfase.

Een wijziging in het economische beleid kan een uitdaging vormen voor grote supermarktketens (die veelal in buitenlandse handen zijn): de partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), die de algemene verkiezingen in oktober 2015 won, heeft namelijk aangekondigd dat ze begin 2016 een buitengewone supermarktbelasting zal invoeren om kleinere retailbedrijven die in Poolse handen zijn te beschermen.

De geplande buitengewone belasting op de activa van banken kan ook een probleem zijn, omdat dit negatieve gevolgen kan hebben voor de externe financiering van Poolse bedrijven – vooral in de foodsector waar de afhankelijkheid van bancaire financiering en de totale schuldenlast hoog zijn.

In de voedingssector worden facturen nog steeds na gemiddeld 45 dagen betaald. We verwachten dat de betalingsachterstanden en insolventiecijfers de komende maanden stabiel blijven of zelfs licht zullen afnemen.

Aangezien de verwachte negatieve gevolgen van het Russische embargo grotendeels zijn uitgebleven, blijft ons risicoacceptatiebeleid voor de Poolse foodsector vrij soepel. We zijn echter voorzichtiger ten aanzien van het retailsegment gelet op de geplande invoering van de supermarktbelasting. Hetzelfde geldt voor slachthuizen en verwerkende bedrijven in het segment 'rood vlees', de varkenshouderij en het zuivelsegment als gevolg van de krimpende marges.